Bị tắc kinh nguyệt phải làm sao? Bác sĩ chuyên khoa giải đáp

Tắc kinh nguyệt là tình trạng phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Nếu không được nhận biết và xử lý kịp thời, tắc kinh nguyệt có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về hiện tượng tắc kinh nguyệt, nhận biết dấu hiệu, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các biện pháp điều trị cũng như phòng ngừa hiệu quả.

1. Như Thế Nào Là Bị Tắc Kinh Nguyệt?

Tắc kinh nguyệt là hiện tượng chu kỳ kinh nguyệt đột ngột bị gián đoạn trong một thời gian, thường kéo dài từ 3 tháng trở lên ở phụ nữ không mang thai, đang trong độ tuổi sinh sản. Đây là một dạng của rối loạn kinh nguyệt, trong đó cơ thể không có hiện tượng phóng noãn dẫn đến không xuất hiện kinh.

Tắc kinh nguyệt có thể được chia làm hai dạng:

+ Tắc kinh nguyên phát: Xảy ra ở những người chưa từng có kinh nguyệt dù đã qua tuổi dậy thì (trên 16 tuổi).

+ Tắc kinh thứ phát: Kinh nguyệt từng xuất hiện nhưng sau đó bị gián đoạn ít nhất 3 chu kỳ liên tiếp mà không do mang thai hoặc cho con bú.

Tình trạng tắc kinh không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn là dấu hiệu cảnh báo những bất thường về nội tiết, cơ quan sinh sản hoặc sức khỏe tổng thể.

2. Dấu Hiệu Nhận Biết Tắc Kinh Nguyệt

Việc nhận diện tắc kinh nguyệt sớm giúp phụ nữ chủ động thăm khám và điều trị kịp thời. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

2.1. Mất kinh đột ngột

Dấu hiệu rõ ràng nhất là sự biến mất của kinh nguyệt trong nhiều tháng liên tiếp, đặc biệt khi không mang thai hoặc đang cho con bú.

2.2. Cảm giác nặng bụng, đầy hơi

Một số người bị tắc kinh có cảm giác bụng dưới căng tức, khó chịu giống như sắp đến chu kỳ nhưng kinh nguyệt không xuất hiện.

2.3. Da dẻ thay đổi, nổi mụn

Do nội tiết tố mất cân bằng, da có thể đổ dầu nhiều hơn, xuất hiện mụn trứng cá, đặc biệt ở vùng cằm, trán.

2.4. Rối loạn cảm xúc

Tắc kinh nguyệt có thể đi kèm các biểu hiện như căng thẳng, lo âu, dễ cáu gắt hoặc trầm cảm nhẹ.

2.5. Rụng tóc, tăng cân

Sự thiếu hụt hoặc rối loạn estrogen ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và phát triển tóc, gây rụng tóc hoặc tăng cân không kiểm soát.

3. Nguyên Nhân Gây Tắc Kinh Nguyệt

Tắc kinh nguyệt có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, từ thay đổi sinh lý đến bệnh lý tiềm ẩn.

Rối loạn nội tiết tố

Estrogen và progesterone là hai hormone chính điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Khi chúng bị rối loạn (do căng thẳng, bệnh lý tuyến giáp, buồng trứng đa nang…), chu kỳ kinh có thể bị ngưng trệ.

Giảm cân quá mức hoặc ăn kiêng khắc nghiệt

Việc giảm cân đột ngột hoặc thiếu chất dinh dưỡng làm cơ thể thiếu hụt năng lượng để duy trì hoạt động phóng noãn, dẫn đến tắc kinh.

Tăng cân đột ngột

Tăng cân quá nhanh cũng gây mất cân bằng hormone, ảnh hưởng tới hoạt động của buồng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.

Căng thẳng kéo dài

Stress tác động mạnh đến vùng dưới đồi – nơi kiểm soát hormone sinh dục, gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh.

Mắc các bệnh phụ khoa

Những bệnh lý như u xơ tử cung, viêm buồng trứng, buồng trứng đa nang, viêm nội mạc tử cung… là nguyên nhân bệnh lý dẫn đến tắc kinh nguyệt.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc điều trị trầm cảm, chống động kinh, hóa trị… có thể ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng và gây mất kinh.

4. Hướng Xử Lý Tắc Kinh Nguyệt Hiệu Quả

Tùy vào nguyên nhân cụ thể mà việc điều trị tắc kinh nguyệt sẽ khác nhau. Dưới đây là các biện pháp được khuyến nghị:

4.1. Thăm khám y tế

Khi bị tắc kinh từ 3 tháng trở lên mà không rõ nguyên nhân, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được:

• Khám phụ khoa tổng quát;
• Siêu âm ổ bụng hoặc tử cung – buồng trứng;
• Xét nghiệm nội tiết tố;
• Kiểm tra tuyến giáp, tuyến yên nếu cần.

Việc xác định đúng nguyên nhân giúp bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, có thể bao gồm:

• Dùng thuốc nội tiết điều hòa kinh nguyệt;
• Điều trị bệnh lý nền (u xơ, viêm phần phụ…);
• Can thiệp ngoại khoa nếu có bất thường ở tử cung, buồng trứng.

4.2. Cách hỗ trợ điều trị tắc kinh nguyệt tại nhà

Ngoài việc điều trị y tế, bạn có thể hỗ trợ quá trình hồi phục bằng những biện pháp tự nhiên như:

– Ăn uống đầy đủ dưỡng chất

• Tăng cường thực phẩm giàu vitamin B6, E, sắt, magie;
• Hạn chế đường, chất béo bão hòa và caffeine;
• Uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây.

– Giữ tâm lý ổn định

• Tránh làm việc quá sức;
• Thực hiện thiền, yoga, hít thở sâu để giảm stress.

– Tập thể dục nhẹ nhàng

Đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc yoga giúp kích thích tuần hoàn máu và hỗ trợ rụng trứng.

– Sử dụng thảo dược tự nhiên

• Ngải cứu: Có tác dụng điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh;
• Ích mẫu: Hỗ trợ điều trị tắc kinh, bế kinh;
• Gừng tươi: Uống trà gừng giúp làm ấm cơ thể, tăng tuần hoàn máu.

Lưu ý: Các biện pháp tại nhà chỉ có tác dụng hỗ trợ. Trong trường hợp tắc kinh kéo dài, cần khám chuyên khoa để xác định nguyên nhân chính xác và điều trị phù hợp.

5. Cách Phòng Ngừa Tắc Kinh Nguyệt

Để giảm nguy cơ tắc kinh và bảo vệ sức khỏe sinh sản, chị em nên áp dụng các biện pháp sau:

Duy trì cân nặng ổn định

Tránh tăng hoặc giảm cân quá nhanh. Cân bằng chế độ ăn uống và tập luyện để duy trì BMI ở mức hợp lý.

Hạn chế căng thẳng

Tạo thời gian nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức. Học cách quản lý cảm xúc và áp lực trong cuộc sống.

Khám phụ khoa định kỳ

Tối thiểu 6 tháng/lần nên đi kiểm tra sức khỏe sinh sản để phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn.

Tránh dùng thuốc bừa bãi

Không tự ý dùng thuốc tránh thai, nội tiết tố hoặc các loại thuốc ảnh hưởng đến hệ nội tiết mà không có chỉ định của bác sĩ.

Vệ sinh vùng kín đúng cách

Giữ vùng kín sạch sẽ, khô thoáng; chọn đồ lót thoải mái, thấm hút tốt để hạn chế viêm nhiễm – nguyên nhân phổ biến dẫn đến rối loạn kinh nguyệt.

Tắc kinh nguyệt không chỉ là dấu hiệu cảnh báo rối loạn nội tiết mà còn có thể liên quan đến nhiều bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có ý nghĩa rất lớn trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Ngoài việc tuân thủ theo hướng dẫn y tế, bạn nên duy trì lối sống khoa học, ăn uống lành mạnh và thường xuyên theo dõi chu kỳ kinh nguyệt để kịp thời nhận diện bất thường.

Nếu bạn đang gặp tình trạng tắc kinh nguyệt kéo dài, đừng ngần ngại tìm đến sự trợ giúp từ bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị đúng cách.