Cảnh báo các biểu hiện nứt kẽ hậu môn không nên chủ quan

Biểu hiện nứt kẽ hậu môn là dấu hiệu thường gặp của bệnh lý vùng hậu môn – trực tràng nhưng dễ bị bỏ qua. Nếu không điều trị sớm, tình trạng này có thể gây đau rát kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả.

1. Nứt kẽ hậu môn là gì?

Nứt kẽ hậu môn (Anal Fissure) là một vết rách nhỏ trên niêm mạc ống hậu môn – nơi đi qua của phân ra ngoài. Dù chỉ là một vết rách nhỏ, nhưng hậu môn là khu vực chứa nhiều đầu dây thần kinh và mạch máu, vì vậy khi bị tổn thương sẽ gây ra cảm giác đau rát dữ dội, chảy máu khi đi đại tiện.

Tình trạng này có thể gặp ở mọi đối tượng, từ trẻ nhỏ, người lớn đến người cao tuổi. Tuy nhiên, người bị táo bón kinh niên hoặc phụ nữ sau sinh thường có nguy cơ cao hơn.

Nứt kẽ hậu môn được chia làm hai giai đoạn:

• Cấp tính: Dưới 6 tuần, thường có thể tự lành nếu được chăm sóc tốt.
• Mãn tính: Trên 6 tuần, vết nứt sâu hơn, có thể hình thành polyp, gây khó khăn khi điều trị.

2. Biểu hiện nứt kẽ hậu môn

Nhận biết triệu chứng nứt kẽ hậu môn càng sớm, điều trị càng hiệu quả và ít biến chứng. Dưới đây là một số biểu hiện điển hình:

• Đau rát, xé buốt khi đi đại tiện: Đây là dấu hiệu đầu tiên và phổ biến nhất. Cơn đau thường kéo dài vài phút đến vài giờ sau khi đi ngoài.
• Chảy máu tươi: Máu có thể lẫn trong phân hoặc thấm vào giấy vệ sinh. Lượng máu không nhiều nhưng tái diễn thường xuyên.
• Ngứa ngáy, ẩm ướt vùng hậu môn: Do vết nứt tiết dịch hoặc bị viêm nhiễm.
• Thấy vết nứt hoặc cục thịt thừa ở rìa hậu môn: Trường hợp mãn tính, người bệnh có thể sờ thấy vùng da dư hoặc mụn nhỏ quanh lỗ hậu môn.

Lưu ý: Các biểu hiện nứt kẽ hậu môn dễ bị nhầm lẫn với trĩ, apxe hậu môn hay polyp, do đó cần được thăm khám tại cơ sở y tế uy tín để chẩn đoán chính xác.

3. Hình ảnh nứt kẽ hậu môn

Dưới đây là một số hình ảnh nứt kẽ hậu môn mang tính chất minh họa giúp người bệnh dễ nhận biết và cảnh giác hơn với bệnh lý vùng hậu môn này.

4. Nguyên nhân nứt kẽ hậu môn

Tình trạng nứt kẽ hậu môn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:

Táo bón kéo dài: Phân cứng, to và khô làm tăng áp lực lên ống hậu môn khi rặn, dẫn đến rách niêm mạc.

Tiêu chảy kéo dài: Phân lỏng, đi đại tiện nhiều lần khiến hậu môn bị kích thích, dễ tổn thương.

Phụ nữ sau sinh: Áp lực khi rặn sinh hoặc thay đổi nội tiết tố làm hậu môn yếu hơn.

Quan hệ tình dục qua đường hậu môn: Làm tổn thương cơ vòng hậu môn nếu không đúng cách.

Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: Gây khó tiêu, phân khô.

Bệnh lý liên quan: Viêm ruột, viêm loét đại tràng, Crohn’s disease,… cũng có thể làm tăng nguy cơ nứt hậu môn.

5. Nứt kẽ hậu môn gây biến chứng gì?

Nứt kẽ hậu môn không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn dẫn đến nhiều biến chứng nếu không được can thiệp kịp thời:

• Viêm nhiễm hậu môn: Vết nứt là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn xâm nhập.
• Áp xe hậu môn: Viêm nhiễm sâu có thể dẫn đến tụ mủ, gây áp xe.
• Rò hậu môn: Biến chứng nặng khi ổ mủ lan rộng, hình thành đường rò.
• Mất kiểm soát đại tiện: Cơ vòng hậu môn bị tổn thương nặng.
• Ảnh hưởng tâm lý: Người bệnh lo lắng, sợ hãi mỗi lần đi ngoài, sinh hoạt hàng ngày bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

6. Chẩn đoán nứt kẽ hậu môn như thế nào?

Chẩn đoán nứt kẽ hậu môn bao gồm:

6.1. Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ kiểm tra hậu môn bằng cách quan sát hoặc thăm khám nhẹ nhàng. Do cơ vòng co thắt, việc đưa ngón tay vào hậu môn có thể khó khăn, nhất là khi vết nứt đã xơ hóa.

Trong nhiều trường hợp, chỉ cần banh nhẹ và yêu cầu bệnh nhân rặn là có thể thấy rõ vết nứt, búi trĩ xơ hóa hoặc da thừa, giúp xác định vị trí và mức độ tổn thương.

Cần phân biệt với các bệnh lý khác như: đau vùng xương cụt, viêm quanh hậu môn, viêm hốc Morgagni và đặc biệt là vết loét do bệnh lây truyền qua đường tình dục.

6.2. Cận lâm sàng

• Xét nghiệm: Giúp xác định nguyên nhân và loại trừ các bệnh lý khác như viêm loét, ung thư đại – trực tràng.
• Nội soi trực tràng: Áp dụng cho bệnh nhân dưới 50 tuổi, không có yếu tố nguy cơ.
• Nội soi đại tràng: Dành cho người trên 50 tuổi, giúp kiểm tra toàn bộ đại tràng.
• Đo áp lực hậu môn: Đánh giá chức năng cơ thắt và cảm giác tại trực tràng, thường áp dụng với trường hợp mãn tính hoặc nghi ngờ rối loạn cơ vòng.

7. Phương pháp điều trị nứt kẽ hậu môn

Việc điều trị tùy thuộc vào mức độ tổn thương và thời gian bệnh kéo dài. Dưới đây là một số phương pháp điều trị nứt kẽ hậu môn phổ biến:

7.1. Điều trị nội khoa (dành cho giai đoạn cấp tính)

Việc dùng thuốc giúp giảm nhanh các cơn đau, thúc đẩy quá trình phục hồi niêm mạc hậu môn. Tuy nhiên, người bệnh cần thăm khám và tuân theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý sử dụng thuốc gây tác dụng phụ hoặc làm bệnh trở nặng.

Một số nhóm thuốc thường được chỉ định trong điều trị nứt kẽ hậu môn gồm:

• Thuốc bôi tại chỗ:

  Giúp giảm đau, chống viêm, làm lành vết nứt. Một số loại phổ biến: Proctolog, Tetracycline, Nitroglycerin, Anusol-HC,…

• Thuốc làm mềm phân:

  Có tác dụng nhuận tràng, cải thiện táo bón – nguyên nhân hàng đầu gây nứt kẽ hậu môn. Thường dùng: Bisacodyl, Duphalac,…

• Thuốc giảm đau:

  Trong trường hợp đau kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc chứa Paracetamol hoặc kết hợp các thành phần gây tê tại chỗ như Lidocain, oxit kẽm,… dạng bôi ngoài để giảm cảm giác đau rát tức thì.

• Thuốc kháng sinh, chống viêm:

  Nếu vết nứt có dấu hiệu nhiễm trùng, sưng đỏ, chảy mủ,… cần sử dụng kháng sinh để ngăn ngừa vi khuẩn phát triển. Một số thuốc thường dùng: Cefadroxil, Cephalexin, Cefixime, Cefazolin,…

Việc dùng thuốc cần đúng liều lượng và thời gian quy định để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh tái phát. Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc điều trị mà không qua thăm khám chuyên khoa.

7.2. Điều trị ngoại khoa (chuyển sang giai đoạn mãn tính)

Trong trường hợp vết nứt không lành sau thời gian dài điều trị nội khoa hoặc bệnh đã chuyển sang giai đoạn mãn tính, các phương pháp phẫu thuật sẽ được chỉ định nhằm mang lại hiệu quả điều trị cao hơn và phòng ngừa biến chứng.

Các thủ thuật thường được áp dụng bao gồm:

• Nong hậu môn:

  Là phương pháp giúp làm giãn cơ vòng hậu môn, giảm áp lực lên vùng nứt, từ đó hỗ trợ làm lành tổn thương. Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện cẩn thận để tránh làm tổn thương cơ vòng.

• Phẫu thuật mở cơ vòng trong hậu môn (Lateral internal sphincterotomy):

  Bác sĩ sẽ tạo một đường cắt nhỏ ở phần cơ vòng trong, với chiều dài tương đương với vết nứt. Phương pháp này giúp giảm co thắt cơ vòng, tạo điều kiện cho vết thương mau lành, đồng thời hạn chế nguy cơ tái phát.

• Tiểu phẫu cắt bỏ vết nứt và khâu lại:

  Bác sĩ sẽ sử dụng dao phẫu thuật để loại bỏ phần niêm mạc bị tổn thương, sau đó tiến hành khâu phục hồi. Kỹ thuật này thường được kết hợp với mở cơ vòng trong để tăng hiệu quả điều trị. Sau phẫu thuật, người bệnh cần sử dụng thêm thuốc chống viêm, kháng sinh để tránh nhiễm trùng và hỗ trợ phục hồi nhanh chóng.

Tất cả các phương pháp phẫu thuật cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng tại các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.

Tại Bắc Giang, Phòng khám Đa khoa Y học Bắc Giang đang là địa điểm khám chữa bệnh hậu môn – trực tràng được nhiều người dân tin tưởng lựa chọn. Vì vậy, bạn có thể tham khảo phòng khám này nếu đang sinh sống và làm việc tại đây.

Phòng khám có đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa giỏi, dày dạn kinh nghiệm với hệ thống trang thiết bị tân tiến, giúp chẩn đoán bệnh nhanh và chính xác.

Ngoài ra, dịch vụ khám chữa ở đây cũng rất chuyên nghiệp, mang tới sự an tâm cho người bệnh.

Như vậy, bài viết trên chúng tôi đã cung cấp những thông tin liên quan đến biểu hiện nứt kẽ hậu môn. Nếu còn thắc mắc, bạn hãy liên hệ hotline 076 8888 600 của Phòng khám Đa khoa Y học Bắc Giang để được bác sĩ tư vấn miễn phí.