Ngứa mép vùng kín: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý hiệu quả

Ngứa mép vùng kín là một triệu chứng khó chịu thường gặp ở nữ giới, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ sinh lý đến bệnh lý.

Tình trạng này không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Vậy ngứa mép vùng kín là gì? Làm sao để nhận biết, phòng ngừa và điều trị hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết từ góc nhìn y khoa.

1. Ngứa mép vùng kín là gì?

Ngứa mép vùng kín là cảm giác ngứa ngáy, châm chích hoặc khó chịu tại khu vực môi lớn, môi bé – hay còn gọi là mép ngoài của âm hộ. Đây là vùng da và niêm mạc nhạy cảm, có chức năng bảo vệ âm đạo khỏi vi khuẩn và tác nhân gây hại từ bên ngoài. Khi lớp bảo vệ này bị tổn thương hoặc mất cân bằng, nữ giới có thể cảm nhận rõ rệt sự ngứa rát kèm theo các biểu hiện bất thường.

Tình trạng ngứa có thể nhẹ và thoáng qua, nhưng cũng có thể kéo dài, gây trầy xước, đau rát và sưng đỏ nếu người bệnh liên tục gãi hoặc cọ xát mạnh. Trong một số trường hợp, ngứa mép vùng kín còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý phụ khoa tiềm ẩn, cần được thăm khám sớm.

2. Dấu hiệu đi kèm khi bị ngứa mép vùng kín

Triệu chứng ngứa mép ở vùng kín là biểu hiện dễ nhận biết nhất, tuy nhiên trong đa số trường hợp, tình trạng này không xảy ra đơn lẻ mà còn đi kèm với nhiều triệu chứng phụ khác.

Việc theo dõi cẩn thận các biểu hiện kết hợp này giúp bác sĩ xác định được nguyên nhân tiềm ẩn và chỉ định điều trị chính xác hơn. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:

Sưng tấy, đỏ rát ở mép vùng kín

Vùng môi lớn hoặc môi bé có thể trở nên sưng nhẹ đến sưng to, kèm theo màu đỏ hoặc hồng đậm hơn bình thường. Một số trường hợp, da trở nên mỏng, dễ tổn thương khi tiếp xúc hoặc di chuyển.

Cảm giác nóng rát hoặc đau khi tiểu tiện

Khi đi tiểu, bệnh nhân có thể cảm thấy rát buốt, đặc biệt nếu vùng mép âm hộ đang bị trầy xước hoặc viêm. Tình trạng này gây khó chịu và làm người bệnh ngại vệ sinh hoặc tiểu tiện, từ đó gia tăng nguy cơ viêm nhiễm ngược dòng.

Khí hư bất thường

Ngứa mép vùng kín thường đi kèm với thay đổi về màu sắc, mùi và tính chất của khí hư. Tùy vào nguyên nhân gây viêm:

Nấm Candida: khí hư đặc, trắng đục, đóng mảng như bã đậu.

Vi khuẩn: khí hư màu vàng xanh, có mùi hôi tanh.

Trùng roi: khí hư loãng, có bọt và mùi khó chịu rõ rệt.

Xem thêm: Khí hư bất thường cảnh báo bệnh lý nguy hiểm gì?

Xuất hiện mụn, nốt hoặc vết loét

Một số người bị ngứa vùng mép âm hộ có thể thấy mụn nước, mụn mủ hoặc các vết trợt loét nhỏ, đôi khi đau rát khi chạm vào. Đây là dấu hiệu nghi ngờ các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như Herpes sinh dục hoặc sùi mào gà.

Ngứa hơn khi về đêm

Đặc điểm dễ nhận thấy là cảm giác ngứa trở nên dữ dội hơn vào ban đêm, khiến người bệnh phải thức giấc, ngủ không sâu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và tinh thần. Nguyên nhân có thể do rận mu, nấm da hoặc các tác nhân dị ứng chưa được loại bỏ.

Da vùng kín bong tróc, có vảy

Tình trạng khô, tróc da, nổi mảng trắng cũng có thể xảy ra nếu bệnh lý liên quan đến viêm da dị ứng, chàm hoặc bệnh da mãn tính khác.

Những dấu hiệu này nếu không được can thiệp kịp thời có thể khiến tổn thương lan rộng, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn chéo, ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục trong như âm đạo, cổ tử cung và đường tiết niệu.

3. Nguyên nhân gây ngứa mép vùng kín ở nữ giới

Tình trạng ngứa mép 2 bên mép vùng kín có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, được chia thành 4 nhóm chính: sinh lý – môi trường, nhiễm vi sinh, bệnh da liễu và bệnh lý lây truyền. Mỗi nguyên nhân lại có đặc điểm riêng, cần chẩn đoán phân biệt rõ ràng.

+ Nguyên nhân sinh lý – thói quen sinh hoạt

Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất và thường do thói quen vệ sinh chưa đúng cách gây nên:

• Dùng dung dịch vệ sinh có chất tẩy mạnh: Làm thay đổi pH vùng âm đạo, diệt vi khuẩn có lợi và tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn hại phát triển.
• Lạm dụng băng vệ sinh hằng ngày, không thay đúng giờ, đặc biệt trong kỳ kinh nguyệt.
• Mặc quần bó sát, không thấm hút mồ hôi, khiến vùng kín ẩm ướt kéo dài.
• Tẩy lông vùng kín không an toàn: Dùng dao cạo cũ, wax nóng hoặc kem tẩy không phù hợp làm tổn thương da vùng mép âm hộ.
• Tiếp xúc với hóa chất gây dị ứng: Bao gồm nước giặt, sữa tắm, chất bôi trơn, bao cao su chứa latex, thuốc đặt phụ khoa.

+ Nhiễm nấm, vi khuẩn, ký sinh trùng

• Nấm Candida albicans: Là tác nhân gây viêm âm đạo phổ biến, có thể tái phát nhiều lần nếu không điều trị triệt để.
• Vi khuẩn Gardnerella vaginalis: Gây viêm âm đạo do loạn khuẩn, thường xuất hiện khi mất cân bằng hệ vi sinh.
• Trùng roi Trichomonas: Lây qua quan hệ tình dục không an toàn, gây khí hư có bọt, mùi hôi và ngứa dữ dội.
• Rận mu: Ký sinh trùng nhỏ sống ở vùng lông mu, gây ngứa ngáy về đêm và có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp.

Xem thêm: Các bệnh viêm phụ khoa thường gặp ở nữ giới

+ Bệnh da liễu

Một số bệnh da có thể ảnh hưởng đến vùng mép âm hộ:

• Viêm da tiếp xúc dị ứng: Thường khởi phát sau khi tiếp xúc với hóa chất lạ.
• Chàm âm hộ (eczema): Gây ngứa mãn tính, da khô và tróc vảy.
• Lichen sclerosus: Bệnh hiếm gặp, thường xuất hiện ở phụ nữ lớn tuổi, làm da trắng nhạt, teo mỏng và ngứa dữ dội.

+ Bệnh lây qua đường tình dục (STDs)

• Herpes sinh dục: Gây mụn nước nhỏ, vỡ ra thành vết loét, ngứa rát kèm sốt nhẹ.
• Sùi mào gà: Do virus HPV, biểu hiện bằng các nốt sùi mềm, không đau nhưng dễ chảy máu khi cọ xát.
• Chlamydia, lậu: Là những bệnh nhiễm khuẩn phổ biến, có thể gây viêm âm hộ – cổ tử cung kèm theo ngứa, ra khí hư và đau bụng dưới.

4. Cách xử lý khi bị ngứa mép vùng kín

Nguyên tắc điều trị

Không tự ý mua thuốc bôi hoặc đặt âm đạo khi chưa có chẩn đoán chính xác, tránh làm sai lệch triệu chứng và khiến tình trạng kéo dài.

Điều trị nguyên nhân, không chỉ tập trung làm giảm triệu chứng ngứa tạm thời.

Tuân thủ đúng phác đồ điều trị, bao gồm cả thời gian dùng thuốc và chế độ sinh hoạt đi kèm.

 Vệ sinh cá nhân đúng cách

Rửa vùng kín nhẹ nhàng bằng nước sạch hoặc dung dịch có độ pH 4 – 6, 1–2 lần mỗi ngày.

Lau khô vùng kín sau khi tắm, đi vệ sinh hoặc ra nhiều khí hư bằng khăn mềm, sạch, không chà xát mạnh.

Không ngâm vùng kín trong bồn tắm có chứa xà phòng, muối hoặc tinh dầu không rõ nguồn gốc.

Trong chu kỳ kinh nguyệt, thay băng vệ sinh mỗi 3–4 giờ/lần.

 Điều trị y tế chuyên sâu

Tùy vào nguyên nhân chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra cách trị ngứa vùng kín cụ thể:

+ Thuốc bôi ngoài da: Các loại kem kháng nấm, corticoid, kem kháng khuẩn dùng trong bệnh viêm da, nấm hoặc kích ứng.

+ Thuốc đặt âm đạo: Dùng trong 7–14 ngày tùy loại vi sinh gây viêm, giúp tiêu diệt nấm, vi khuẩn, đồng thời phục hồi niêm mạc.

+ Thuốc uống: Bao gồm thuốc kháng nấm, kháng sinh, kháng virus, thường dùng trong trường hợp viêm nặng, có biến chứng hoặc tái phát.

+ Điều trị phối hợp bạn tình: Trong thời gian điều trị tránh quan hệ tình dục, cả hai cần điều trị đồng thời để tránh lây nhiễm chéo.

Liên hệ để được tư vấn miễn phí

 Thay đổi thói quen sinh hoạt

Mặc quần lót chất liệu cotton, rộng rãi, thấm hút tốt.

Tránh dùng chung khăn tắm, quần áo, đồ lót hoặc đồ dùng cá nhân.

Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su đúng cách và không quan hệ khi vùng kín có tổn thương.

Ăn uống cân bằng, bổ sung men vi sinh tự nhiên để hỗ trợ hệ miễn dịch âm đạo.

Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần hoặc ngay khi xuất hiện triệu chứng bất thường.

Nếu bạn đang gặp tình trạng ngứa mép vùng kín và cần được thăm khám, Phòng Khám Đa Khoa Y học Bắc Giang là sự lựa chọn an tâm cho chị em. Tại đây, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi, giàu kinh nghiệm sẽ giúp bạn chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị hiệu quả. Phòng khám cam kết bảo mật thông tin, phục vụ tận tâm và linh hoạt giờ khám chữa.